Yani Salary Cap’in en önemli işlevi şudur ki: Zaten iyi oyuncuları olan bir takım ücret sınırlaması yüzünden daha fazla iyi oyuncu alamaz. Böylece bir çeşit los galacticos tadında yıldızlarla dolu bir hanedanlık kurmak, “Kaç para ulan bir Kevin Durant, parasıyla değil mi kardeşim, millet fakir Alonzo Gee alıyor, ben bastırır Kevin Durant’ı alırım” demekle olmaz bu işler!!
Bir NBA takımı, ancak; DOĞRU transferler/takaslar (misal: küçük kontratlı oyuncuları verip büyük kontrat almak, doğacak boşluklar için exception’ları yerinde kullanmak gibi) ve/veya BAŞARILI draft seçimleri (ve ileride onlara verilecek kontratlar) gibi yollarla salary’sini ve kadro kalitesini paralel bir şekilde artırabilir (güncel olarak Golden State Warriors, San Antonio Spurs, Oklahoma City Thunder, Cleveland Cavaliers hepsi yukarıda anlattıklarımı az ya da çok uygulamıştır). Ancak öyle durumlarda da salary belli bir limiti geçince (lüks vergisi sınırı) ödenecek ek vergiler takım patronlarının kâbuslarına girecek kadar yüksek miktarda olabilir (Tabii ki Ağaoğlu NBA patronu olsaydı, kâbus kısmı onun için geçerli olmazdı).
Yine de genel itibarıyla, yıldız oyuncuları olan takımların -patronların çuvalla paraları olsa da- daha fazla yıldıza önerebilecek daha fazla maaş bütçeleri -yani cap boşlukları- kalmaz; oralardan para kazanamayınca da, açıkta kalan bu diğer yıldızlar gidip hâlihazırda süperyıldızı olmayan (ve Salary Cap’inde yeterince boşluğu olan) bir başka takımda oynamak zorunda kalırlar.
Genel olarak, alt ve üst limitler yüzünden hemen her takımın eninde sonunda oyuncularına toplam olarak üç aşağı beş yukarı benzer maaşları ödeyecekleri düşünülünce, kadrolardaki oyuncu kalitesi de ödenen maaşlara paralel olarak birbirine denk olacaktır. Ya da olmalıdır. En azından sistemin temel mantığı budur. Yani sistem özünde her takımı bir veya iki süperyıldızı, birkaç iyi oyuncusu, birkaç sıradan veteran oyuncusu ve birkaç sıradan deneyimsiz (çaylak kontratlı) oyuncusu olması yönünde zorlar. Aslında gerçekten de az-çok bu şekilde oluşur/oluşmak zorunda kalır NBA takımlarının kadroları.
Ancaaaak yine de Salary Cap çoğunlukla aşılır (aşılmak zorunda kalınır) ki bunun da ister istemez sebebi exception’lardır. (not: 2016 yazında salary cap’in bir seferde 70’ten 94’e fırlama durumu olduğu için aslında istisnai bir örnekle karşı karşıyayız ve bu yaz çoğu takım 94’ü bırakın, taban sınır olan 85’i doldurmakta bile zorlanacaktır. Ancak geçen sezon misal 30 takımın 26’sı 70 milyon olan salary sınırının üstündeydi. Normal bir zamanda görülecek tablo aşağı yukarı böyle olacaktır)
Çünkü, bir örnek ile yola çıkarsak, varsayalım ki Cleveland takımı JR Smith’e ve/veya Dellavedova’ya kontrat vermiş Salary Cap sınırına dayanmış olsun. Ve en önemli oyuncusu olan LeBron’un da sözleşmesi bitti!!
Yani Cleveland’ın yeni sezonda LeBron James hariç devam eden kontratlar sebebiyle yükümlü olacağı ödemeleri (farazî) 90 M$ ve buna karşın Salary Cap (tahmini) 94 M$ oluyor. Öte yandan LeBron’un biten eski maaş 23 M$, istediği yeni maaş ise maksimum kontrat miktarı kadar olsun (32 M$).
Böyle bir durumda, eğer Hard Cap sistemi olsaydı, Cleveland toplam ücrette 94 M$’ı aşamazdı ve LeBron’a en fazla önerebileceği meblâğ 94 – 90 = 4 M$ olurdu. LeBron’u da “bak hem Cleveland’da kalırsan annengillerle yaşarsın, kira ödemezsin; yemek, çamaşır derdin neyin olmaz” diyerekten ikna edemezlerse eğer, oyuncu cap boşluğu olan başka takımlara doğru yelken açardı..
Ancak işte Soft Cap söz konusu olunca durum değişir, devreye istisnalar (exceptionlar) girer ve Cavs LeBron’a istediği parayı ödeyerek onu kadrosunda tutabilir (tabi bunun bedeli Salary Cap’in üstüne çıkmak olur).
elinize sağlık bu konularda kafası karışmış yada fazla bilgi sahibi olmayanlar için çok açıklayıcı güzel bir yazı olmuş. ayrıca konuları örnekler vererek anlatmanız daha anlaşılır kılmış. teşekkürler.
elinize sağlık çok bilgilendirici yazı. Ancak salary capla ilgili anlamadığım noktalar var. Açıklık getirirseniz sevinirim. Örneğin, gsw deki oyuncuların maaş durumlarına baktığımda çoğu oyuncuda bird var, sadece durant te cap space var. Madem birdler exception olduğundan salary cape dahil değil, o zaman gsw durant gibi 2 tane daha oyuncu alabilir. Yani demek istediğim sadece cap space ler mi 94 milyon etmeli. Bu konuda aydınlatıcı bir yazı daha yazarsanız çok faydalı olacaktır. umarım problemi doğru anlatabilmişimdir. Teşekkürler.
Merhaba,
Açıkçası nasıl anlatabileceğimi düşünürken elimde kalem kâğıt ile çizerek anlatmanın aslında çok daha kolay olabileceğini farkettim. Yine de burada mümkün olduğunca açıklamaya çalışayım süreci, yazıda da dediğim gibi salary cap bazen çok karışık bir konu olabiliyor..
Öncelikle salary cap’teki toplam maaş sınırı olan 94 milyon aslında normalde tüm oyunculara ödenmesi gereken toplam para. Burada bird hakkına sahip olan oyuncuların kontratları 94 milyondan istisna (exception) değil. Aslında 94 milyonu tamamlayana kadar istisnalar zaten kullanılmıyor. 94 milyonu tamamladıktan sonra kadroya başka oyuncu katmak için veya varsa önceden sözleşmeli (bird haklarına sahip) oyuncuları tutmak için exceptionlar devreye giriyor.
Burada kritik konu şu, bir takımın hazırda kontratlı oyuncularının kontrat değerleri ve de sözleşmesi bitmiş olsa bile haklarına sahip oldukları (bird hakları, çaylaklar gibi) oyuncuların olması takımların salary caplerinde yer tutar. Bütün bunlar, yani hazırdaki kontratlar ve “cap hold” denilen haklarına sahip oldukları oyuncular için ayrılan paylar salary cap’i belli bir yere kadar doldurur. Hatta bazen salary cap’in tamamını doldurur ve üzerine çıkar.
Golden State’in örneğine gelirsek,
Yaza başlarken Warriors’ın kontratı devam eden oyuncuları şunlardı:
(yaklaşık değerlerle) Klay Thompson 16,6 Milyon dolar; Draymond Green 15,3; Andrew Bogut 12,6; Stephen Curry 12,1; Andre Iguodala 11,1; Shaun Livingston 5,8; Kevon Looney 1,2 milyon dolar. Bir de salary cap’te Jason Thompson’dan kalan 0,9 milyonluk bir yükümlülük var, o küçük bir detay.
Bunlardan başka iki çaylak için ayrılan payı da katınca (Damian Jones 0,9; Patrick McCaw 0,5) toplam cap 77,3 milyon dolar yapıyordu.
Şimdi bu aşamada salary cap 94 milyon dolar iken, Warriors’ın toplam dokuz oyuncuya ödeyeceği para 77 milyon oldu bile. Bu halde kalan dört oyuncuya 17 milyon dolar kalıyor.
Ancak Warriors’ın kendi sözleşmesi biten oyuncuları da var; başlıca üç isim: Harrison Barnes, Festus Ezeli ve Marreese Speights. İşte Warriors’ın bu üç oyuncu için Bird hakları var. Yani takımın salary cap ne olursa olsun bu oyuncularla isterse maksimum kontrat bile imzalayıp, salary’yi yani toplam maaşı 130 milyonlara kadar bile çıkarabilir teorik olarak.
Fakat bu aşamada sistem şuna izin vermiyor:
1) Hem capte kalan 17 milyonluk boşluğu kullanarak transfer yapacaksın, 2) hem de sonrasında bird hakları var diye eski oyuncularınla yeniden sözleşme yapacaksın.
Sistem takıma diyor ki “senin Bird hakların olan oyuncular için de salary capte pay ayırman gerekli.” (cap hold deniyor) Bu payı da oyuncunun önceki maaşına göre hesaplıyorlar bir şekilde. Buna göre Warriors’ın capinde Barnes için 9,6 Speights için 7,2 ve Ezeli için 5,0 milyon dolar kadar pay ayrılmıştı (diğer oyuncuları saymadım artık)
İşte bunları da 77 milyonun üzerine katınca Warriors’ın bütçesi 94 milyonu çoktan aşıyor.
İşte bu aşamada Warriors kendi kadrosunu korurken sadece Midlevel exception ile dış transfer “yapabilecekti” (yani Durant’ı alamayacaktı)
Warriors’ın diğer seçeneği ise biraz önce bahsettiğimiz aşamada kontratları toplamı 77 milyon iken kalan boşluğu kullanarak sadece dış transferler yapmak olabilirdi. Nitekim Warriors Kevin Durant’ı kadroya katabilmek için bu yolu tercih etti.
Harrison Barnes, Festus Ezeli ve diğer oyuncuların Bird haklarından vazgeçti (renounce). Bu şekilde 17 milyon dolarlık boşluk oldu. Fakat Durant’a maksimum kontrat olan 26 milyon doları vermek için ikinci bir hamle daha yapması gerekecekti. Bunun için de Andrew Bogut’u da karşılığında kontrat almadan takas ettiler. Ve bu şekilde (capholdlar eklenince) 67 milyon dolar düzeyine indiler.
Kevin Durant’ı kadroya eklediler ve salary cap doldu.
Bundan sonra Barnes, Ezeli gibi oyuncuları ile Bird istisnası üzerinden anlaşmaları mümkün değil(di). Ellerinde sadece Room Exception (Zaza Pachulia) ve de minimum kontratlar (David West vs.) kalıyordu. Kadronun kalanını da bu istisnaları kullanarak dolduracaklar, yani teknik olarak bu istisnaları kullanarak salary capi aşmış olacaklar.
Umarım biraz daha açıklayıcı olmuştur.
yazı için çok teşekkürler. nihayet salary capi anlatan adam akıllı bir yazı okuduk.