Texas Üniversitesi ile ilk sezonuna hazırlanan Shaka Smart NCAA’in en gözde koçlarından biri. Oyuncularını zorlarken eğlenceli ve enerjik kişiliğiyle onların beğenisini kazanan Smart’ın felsefesi kısaca Güne Asıl! (Attack the Day!) Sports Illustrated’dan Brian Hamilton Smart’ın yeni takımındaki çalışmalarını yakından inceledi, biz de çevirdik. İyi okumalar.
23 Haziran 14.36’da Shaka Smart ağırlık çalışma odasını inceliyor. Geçtiğimiz bahar Virginia Devlet Üniversitesi’nden (VCU) ayrılan Smart kolej basketbolu adına bu yazın en önemli imzasıydı. Ağır bir kondisyon seansı saat başında başlayacak. Oyuncular yavaş yavaş geliyor. Asistanlar kısa bir konuşma yapıyor. Smart bacak kası çalışan Junior1(3.sınıf) guard Kendal Yancy‘ye gözünü dikiyor.
Bugün Coşku Salısı. Smart haftanın her gününe beş temel değerinden birini atamış- takdir, coşku, rekabetçilik, takım olma ve sorumluluk. Bugün takımdan her aktiviteye tutkularını vermelerini istiyor. 38 yaşındaki koç odaya yavaşça yayılıyor ve çalılıkların içindeki bir avcı gibi siniyor. Sonra aniden Yancy’nin sırtına vuruyor ve onu yere yatırıp güreşiyor.
Smart ve 20 yaşındaki oyuncu birbirlerinin bacağını tutuyor ve boyunduruğa almaya çalışıyor. Ayağa kalkıyor ve yeniden zeminde yuvarlanıyorlar. Bu birkaç dakika sürüyor ve sonunda Smart’ın sırtı yere geliyor. Yancy kavramayı bırakıyor ve Smart hemen dikiliyor. Bu sistemde bir kural var: Eğer yerdeysen, kalkmak için bir saniyen var. Smart oldukça eğlenmiş görünen Senior(Son sınıf) guard Javan Felix‘e sesleniyor: “Sıradaki sensin.”
Yığınla yerel yetenek, bol kaynaklar ve ulusal bazda tanınmış bir marka olarak Texas Longhorns dominant bir organizasyon olma kapasitesine sahip. Ancak Longhorns 1947’den beri sadece bir kez Final Four’da yer alabildi. 2008’den beri son 16’ya kalamıyorlar. Sports Illustrated(SI) iki günden fazlaca bir süre Smart ve ekibinin psikolojik ve taktiksel olarak, saha içinde ve dışında yeniden inşa etmeye başladığı takımı yakından inceledi. Belki bu yeni ekip potansiyeli sonuna kadar açığa çıkartıp şampiyonluklar kazanabilir. Belki de sistem ve felsefeler bu seviyede işe yaramaz. Longhorns için açık olan şey şu ki, hızlı ve agresif olacaklar ve bolca eğlenecekler.
Havoc2‘ı yani Smart’ın orada bulunduğu 6 sezonda VCU’yu ulusal şöhrete taşıyan defansif planını ve hayat tarzını birebir kopyalamayabilirler. Fakat Longhorns Smart’ın yolunu istiyor. “Sadece oynayıp insanları tartaklamak istiyoruz,” diyor senior guard DeMarcus Holland. “Salondan ayrıldığımızda, kazanalım ya da kaybedelim, savaş verdiğimizi biliyoruz.”
* * * *
Bir ıslık 22 Haziran 06.30’da Dozier Court’taki sessizliği bozuyor. Antrenmana başlamadan Smart konuşuyor,”Bu hafta yazımızın en iyi haftası olacak. Şimdi başlıyor, cumaya kadar bitmiyor. Bunu şimdiye kadarki en iyi hafta yapın.”
Smart’ta nadir bir karizma ve sürekli bir pozitif görünüm var, fakat yeni bir işe girerken o da diğer tüm koçlardan farksız. Onu tanımayanları sattığı şeyi almaları için ikna etmek zorunda. Bugün Takdir Pazartesisi ve Smart herkese ödev veriyor. Bugün herkes bir başkasına sözsüz bir takdir, teşekkür ifadesi göstermek ve bunu rapor etmek zorunda. Bir kucaklama, bir gülümseme.. “Bunu yapmak zor,” diyor görevini kuvvet antrenörlerini kucaklayarak yerine getiren Holland. “Ama bunu duymak istiyor.” Smart oyuncularının temel değerleriyle yaşamasını istiyor.
Texas teknik ekibi oyuncuları kazanmak için kuvvetli ilişkiler geliştirmenin şart olduğuna inanıyor. “Oynamak istediğimiz yol, bu çizgilerin epey gerisinde başlıyor,” diyor Smart’ın VCU ekibinde dört yıldır asistan koç olan Mike Morrell. 3 Nisan’da yani sözleşmeyi imzaladıktan bir gün sonra Smart, Felix ile senior pivotlar Cam Ridley ve Prince Ibeh‘in kaldığı daireye NCAA şampiyonluk maçını izlemek için gidiyor. Bundan kısa bir süre sonra forvet Shaq Cleare yurtta ödevini bitirirken telefonu çalıyor. Smart gelebilir miyim diye soruyor. Çiçeği burnunda koç sonra guard Isaiah Taylor‘ı çağırıyor. “Yurttayım diye mesaj attı,” diyor Taylor. “Nasıl yani, burada ne işin var? diye düşündüm.” Üçü beraber NBA maçları izlediler, hayat, aile ve koç değişikliği hakkında konuştular. “Bu iyi bir his. Daha önce hiçbir koçu yurtta görmemiştim.”
“Bunu onları şaşırtmak için yapmıyorum. Her koçun kendi tarzı vardır ve bir tarz için en iyisi bu diyemeyiz. Ben sadece bu çocukların çevresinde olmak istiyorum. Bir sonraki seviyeye geçmemizi sağlayacak şey bu ilişki.” diyor Smart.
Smart’ın ilgisi sadece oyuncularıyla takılmaktan ibaret değil. Felix Nisan ayında bir psikoloji sınavında batırınca Smart veteran guardına bunu unutmasını ve bir sonraki için yapabileceği her şeyi yapmasını söylemiş. Sonra Felix daha sıkı çalışıyor, hatta Smart’tan yardım bile alıyor ve dersi geçiyor. “Bu pozitif, agresif bir düşünce yapısı,” diyor Felix. “Güne Asıl!, sürekli bunu söylüyor. Güne asıl ve daha iyi olabilmek için elinden ne geliyorsa yap.” Longhorns eski koçları Rick Barnes‘a sallamıyor ancak bazıları onun negatife fazla odaklandığını söylüyor. “Barnes şöyle konuşurdu, Bazı beklentilerimizi ve hedeflerimizi yakalayamadık ve bunları tamamen kaybetme tehlikesi var, turnuvayı3 kaçırabiliriz. Bunu aklınızın bir köşesinde tutup oynamaya odaklanmak oldukça zor.” diyor Ibeh.
* * * *
VCU kökenli başka bir isim olan Kuvvet antrenörü Daniel Roose‘un masasında kapağında Vücudunuzu Dönüştürün yazan beyaz bir Texas klasörü var. Smart için oynamak istiyorsanız sadece fit olmak yetmez, gelişmek zorundasınız. Pazartesi günkü ilk antrenmana başlamadan önce Roose geç kalan oyuncuları elinde tuttuğu 1.20 metrelik odun sopayla korkutuyor. “Biraz pislik bir adam olabiliyor ve bu halini seviyorlar,” diyor Smart. “Çocuklar onun bu sert haline saygı duyuyor. Bunun benden gelmesinden hoşlanmıyorlar.”
Roose VCU’daki vahşi köpeklere ait birkaç fotoğraf getirmiş. Bunlardan biri günlük programın yazılı olduğu beyaz tahtanın sağ alt köşesinde yer alıyor. Köpeğin adını eski VCU oyuncusu Darius Theus’un anısına Darius koymuşlar. Bu oyunculara koçları hakkında bir mesaj. Pazartesi öğlen 2’deki çalışmadan önce Roose oyunculara “Bu sabah, grup olarak hazır değildik” diyor ve ortam birden ciddileşiyor.
Sonraki 40 dakika karışık. Roose nasıl mekik koşusu4 yapılacağını gösteriyor. “Nasıl kalktığınız umrumda değil, sadece hızlı olun.” Oyuncular ağırlık kaldırma kısmına koşuyor. Sonra mekik koşusuna dönüyorlar. Dinlenmeden seri bir şekilde devam ediyorlar. Su molası yok. Roose sürekli bağırıyor. Bazen tüm gruba “Tempo, tempo! Hadi!” şeklinde bazen de bireysel olarak birine. Örneğin halter çalışan Taylor’ın kulağına “Asıl! Asıl! diye bağırıyor.
“Pazartesileri sesim gerçekten iyidir,” diyor Roose. “Sonra biraz bozuluyor.”
Oyuncular koçlarının kendilerini bu kadar zormalalarının amacını çok iyi anlıyor. “Lawrence’a Kansas’a karşı köpek gibi oynamadan kazanamazsınız.” diyor 2.06’lık forvet Connor Lammert. “Yaptıklarının belli bir yöntemi var. Bizi yavaş yavaş yırtıcı bir canavara çeviriyorlar.”
Pazartesi öğlen antrenmanından birkaç saat sonra Smart yemek yiyen oyunculara ve Roose’a katılıyor. Holland oturduğunda Roose onun da seriyi bozmadığına dikkat çekiyor: Bir oyuncu bile sebze almamış.
Masanın diğer ucundaki Smart gülümsüyor. “Mısır ekmeği acılı.” diyor.
Akşam yemeğinden sonra Smart oyunculara Güney Carolina’daki Konfederasyon bayrağı5 tartışmasıyla ilgili ne düşündüklerini soruyor. NBA’deki serbest oyuncu durumlarını konuşuyorlar. Smart Şangay’da Washington’a karşı oynanacak sezon açılış maçı için heyacanlanan var mı diye soruyor.
Gelecek yılki Batman-Superman filmi hakkında konuştuktan sonra – Smart Superman’i tutuyor – masadan kalkıyorlar. Birkaç saat sonra Coşku Salısı olacak. Smart oyuncularına çılgınca coşkulu olmadıkları müddetçe sabah antrenmanına gelmemelerini söylüyor. Holland koçundan daha coşkulu olacağını iddia ediyor.
“Beni geçemezsin,” diyor Smart.
“Geçeceğim.” diye cevaplıyor Holland.
“Göreceğiz.”
* * * *
Havoc’a adapte olmak Texas’ın temposunun çok yüksek olacağı anlamına gelmiyor. 2010-11’de VCU Final Four’a çıktığında takımın temposu Smart yıllarının en yavaşıydı ve kenpom.com’a göre ulusal bazda 196.ydı. VCU sadece 2013-14 sezonunda tempoda ilk 25’te yer alıyordu. Fakat Longhorns’un geçen sene 300.cü sırada yer aldığı düşünülürse Texas taraftarları önemli bir fark hissedecek. Atletik guardlar ve kanatlarla yüklü kadroya sıkça frene bastırmayacaktır Smart.
Geçen sezon %46.4 ile üçlük atan Holland iyi bir alan açıcı olabilir. Geçen sezon 8 sayı 5.3 ribaunt ortalamalarına düşmeden önce sophomore(2.yıl) sezonunda neredeyse double-double’la oynayan (11.2 sayı 8.2 ribaunt) 130 kiloluk Ridley önemli bir post gücü olacaktır. Mayıs ayında asistan koç Darrin Horn Ridley’in sisteme nasıl uyacağını anlatmak için Houston’da Ridley’in ailesini ziyaret etti.
2.06 boyunda 109 kilo ağırlığındaki Lammert kendine güvenerek oynarsa gerçek bir stretch four6 olabilir dolayısıyla eşleşme problemi yaratabilir. Horn “O gerçekten oyuna etki edebilecek biri,” diyor kariyerinde en yüksek ortalaması 5.8 sayı olan forvet hakkında.
Geçen yıl 13.1 sayıyla takımın en skoreri olan 1.85’lik guard Taylor her şeyin merkezinde olacak. Taylor junior yılına NBA’den gelen isteksiz değerlendirmeler, Texas’ın yeni sisteminin beklentileri ve VCU’nun yerel rakibi Richmond’ın oyuncusu olan eski arkadaşı ShawnDre’ Jones’tan gelen olumlu mesajlarla geliyor. “Adamım, iyi bir koçunuz var. Onu seveceksiniz.”
Jones haklı. Taylor yazın ilk antrenmanından sonra soyunma odasına çöktüğünü söylüyor. “Hareket etmek çok zordu.” Ama daha kaslı görünüyor. Guardların yaratması gereken hücumlar için Taylor biçilmiş kaftan. Sert Pick&roll savunması için gereken fiziğe sahip. Bir antrenmanda Freshman(1.sınıf) Eric Davis Jr.‘ı yere düşene kadar zorluyor. Şimdi Taylor için kritik nokta, kendi seviyesini yakalayamanları yıldırmak yerine bu güvenini takımdaki herkese dağıtmayı öğrenmek. Asistan David Cason “Muazzam bir gelişim gösterdi. Birçok iyi oyuncu bazı benzer özelliklere sahiptir—Hadi, ben yapabiliyorsam sen niye yapamayasın? Kendini buna kanalize ettiğinde, kazanmak için şansımız olacak.”
Taylor hayal kırıklığıyla geçen sophomore sezonunu telafi etmek için sadece bir şans istiyor. “Hiç tatmin edici değildi. Büyük beklentilerimiz vardı ama bunları karşılayamadık. Kasım’da bileğimi kırdım, geri döndüm ama hala maçları kaybediyorduk. Takım olamamıştık. Şimdi yeniden takım olduğumuzu düşünüyorum. Yeni teknik ekip geçen sene kaybettiğimiz şeyi bize getiriyor.”
Sahada nasıl enerji koyulacağını öğretmek zor bir durum, özellikle veteranlarla dolu bir kadroya. Smart ve asistanları kendileri örnek olarak başlıyor işe. Smart ortadaki toplara dalmasıyla biliniyor. Asistanları Morrell, Cason ve Horn ise tam saha baskı çalışmaları yapmalarıyla. Küçük zaferleri kutlamak bu işin içinde; Smart beğendiği bir şey görünce topu iki eliyle yere vuruyor. Bazen daha belirgin bir şekilde duygularını ifade ettikleri de oluyor. Longhorns bir geçiş hücumu çalışmasında beş şutta da isabet bulunca Morrell topu alıyor ve duvarda asılı duran NCAA afişlerine fırlatıyor. “Ülkedeki en coşkulu koç ekip biz miyiz bilmiyorum, ama zirvede değilsek bile yakın olduğumuzu biliyorum.” diyor Morrell.
Yüksek enerji Smart’ın koçluk felsefesinin en belirgin özelliği ancak temel şeyleri (fundamental) de ihmal etmiyorlar. Cason guardlarının şut sonrası saha yerleşimini düzeltiyor. “Şut atıldıktan sonra merkez çembere dönmek zorundasınız. Bu tartışmaya kapalı.” diyor asistan koç. Aslında Longhorns yeni alışkanlıklar edinmeye çalışıyor. Smart iki gün boyunca perimeterde elden verilen pasları savunmayı, geçiş hücumunda post oyuncularının hareketini ve uzunların nasıl perde yapması gerektiği hakkında eğitim veriyor. Guardlar arası paslaşmayı bile öğretiyor. “Çene hizasına doğru at,” diyor Smart freshman Kerwin Roach‘a.
“Kompleks olup hiçbir şeyde çok iyi olmamaktansa basit olup iyi yaptığımız şeyleri yapmayı tercih ederim.” diyor Smart.
* * * *
Texas basketboluyla alakalı neredeyse her şeyi değiştiren adam değişiklikten nefret edermiş. “Yeni bir ayakkabı giymeyi sevmem. Neyi seversem, onu severim. Anlıyorsun değil mi?” diyor. Yakınlaşmayı seviyor, nelerden kaçınması gerektiğini bilmeyi de. Bilinmezlik onu rahatsız ediyor. Çocukluğundan bir hikaye anlatıyor: Büyükannesi onu Milwaukee-Chicago otobüsüyle dedesininin yanına gönderiyor. Smart korkuyla “Ya orada değilse?” diye soruyor. Büyükannesi endişelenecek bir şey olmadığını söylüyor. Smart ise dedesini görene kadar ikna olmuyor.
Şimdiyse bolca bilinmeyen var. Texas Smart’ın prensipleriyle çalışacak şampiyonluk kalibresinde yeteneklerle imzalayabilecek mi? Smart’ın beş temel değerine sadık kalmakta problem çıkaracak bir yıldız mı var, “Eğer çocuk pisliğin tekiyse, biz yokuz. Bu kadar açık ve net.” diyor Jason.
22 Haziran’da gözde yeteneklerden uzun forvet P.J. Washington büyük beyaz bir minibüsle kampüsü ziyaret ediyor. Neredeyse tüm Texas çalışanları onu karşılıyor. Washington, Smart’ın gelişinden sonra Austin’i ziyaret eden 14 kaliteli oyuncudan biri.(Bir diğeri Houston’dan Jacob Young 30 Haziran’da teklifi kabul etti.) Smart Texas’ta bazı gerçekten özel oyuncularla çalışacağından emin, fakat eyalet içi rekabeti ve Kentucky, Duke, Kuzey Carolina gibi devleri kovuşturabilir mi?
Basketbol dışı sorular da can sıkabiliyor. Yüksek Öğrenim Tutanak’ının Haziran’da yayınladığı rapora göre Rick Barnes’ın koçluk döneminde birden fazla öğrenci yasak akademik yardım almış. Texas Barnes’ın herhangi akademik usulsüzlükte yer aldığı hakkında bilgisi olmadığına dair bir bildiri yayınladı. Öte yandan 18 Haziran tarihli yazıda Horns Digest(Texas’ın Kolej Futbolu Sitesi) üniversitenin spor direktörü Steve Patterson’ı kötü bir şekilde resmetti. İddiaya göre Patterson bağışçıları soğuttu, kombine sahiplerini kandırdı ve bütçeyi getirisi olmayan sporlara savurdu. “Gençlere telkin ettiğimiz şeyleri kendimiz uygulamamız bizim için çok önemli,” diyor Smart. “Eğer gençlere kontrol üzerinee odaklanmalarını söylüyorsak biz de öyle yapmalıyız.
Eski işinde hep aynı yere park eden, aynı zamanda çalışan ve herkesten ne beklediğini bilen bir koç için bunlar rahatsız edici durumlar. “Yeni bir yere gittiğinizde her şey karışıyor. Gerçek şu ki, bin kat daha uzun bir yapılacaklar listem var. Bir günde belki 20 maddenin üzerini çiziyorum. Sonra bir bakıyorum ki 50 madde eklemişim. Hiç ilerleme kaydetmemişim gibi hissettiriyor. Ama dediğim gibi en önemli konuya odaklanmalısınız. İlk yılınızda bu oyuncular, ekip ve yeni yetenekleri takıma katmaktır. Bu alanlarda iyi bir gelişme kaydettik.”
Şimdi kondisyon üzerine yoğunlaşıyor. Salı günkü seanstan önce “Katılabilir miyim?” diye Roose’a soruyor. Dört çalışma grubundan ikincisine adı ekleniyor: Connor, Isaiah, Koç.
Açma hareketlerinden sonra Lammert ve Taylor’ın arkasında çizgide yerini alıyor. Dört grup sağlık toplarını7 duvara atıyor. “En iyi grup bu” diyor Smart. Son setini yaptıktan sonra sağlık topunu ekipman rafına geri koyuyor.
Herkes bench pressler8 ve bantların arasında koşturuyor. Smart gerilme bantlarından birini alıp kollarını kafasının üstüne doğru hızla çekerken yüzü ekşiyor. Yancy’ye “Patlat bebeğim!” diye bağırıyor. “İşte bu yüzden sırtımı yere getiremezsiniz!” Lammert barbell row9 çalışırken ağırlık yeleği giymiş Smart uzun forvetin bacaklarını tutuyor.
Sert adam Smart bir şişe su alan Ridley’e kötü bir bakış atıyor – Smart bir yudum iç dediğinde geri çevirmişti – Bu şu ana kadar Texas’ın en iyi haftası. Çalışma sona ererken Roose neredeyse sessiz. “Bazen enerji iyiyken, gitmelerine izin veriyorum. Gerçekten son iki gün en iyi zamanımızdı.”
Çalışma bitiyor ve Roose grubu topluyor. Bu iki gündeki antrenmanlarda ne kadar eğlendiğinden bahsediyor çünkü salondaki en enerjik insan olmak zorunda değildi. “Sanırım bugün Koç kazandı,” diye gülümsüyor Roose. “Ama bunu hep beraber yaptık.” Sesi kısık değil bu kez, yüksek ve net.
Veteranlar soyunma odasına gidiyor. Başka bir uzun iş günü önlerinde. Smart oyalanıyor, biraz su içiyor. Saat 4’teki çalışma için gelen Freshman guard Davis’i yakalıyor. Smart hala terli, biraz nefesi kesilmiş.
“Hey, güne asılmaya hazır mısın?”
Notlar:
1- Amerikan üniversite sisteminde öğrencilere 4 yıl boyunca sırasıyla Freshman, Sophomore, Junior ve Senior denir.
2- Havoc: Smart “Havoc” defansif felsefesini “Rakiplerimizin ruhuna ve hücum planlarına ağır darbe vuracağız.” şeklinde özetliyor. Sahada yoğun bir şekilde tam saha baskıya dayanır ve basketten sonra rakibin hücum zamanlamasını bozmayı amaçlar. Smart VCU’dayken rakibi top kaybına zorlamada zirve yaptı bu planıyla. Hücumda hareketli ve yüksek tempolu oyunu benimser.
3- Mart Çılgınlığı olarak bilinen ve genelde Nisan başında sona eren 68 takımın katıldığı ulusal şampiyonaya kısaca Turnuva diyorlar. Turnuvaya katılacak takımlar kendi konferanslarındaki başarıya göre belirleniyor.
4- Mekik Koşusu: Shuttle run. Belirli iki hedef arası kısa mesafeyi sürekli koşmaya dayalı antrenman çalışması.
5- Konfederasyon bayrağı: Amerikan İç Savaşı öncesinde Güneyli konfederasyonun kullandığı bayrak. Günümüzde genelde “beyaz ırkçılar” tarafından kullanılırdı tarihsel bir simge olarak. Geçtiğimiz aylarda Amerika’da yasaklandı.
6- NBA’de uzun forvetler genelde potaya yakın oynar, ancak şut tehdidi yüksek olan “stretch 4″lar alçak postun dışına çıkarak alan açar ve savunmayı “esnetirler”. Stretch denmesinin sebebi de budur.
7- Sağlık topu: Medicine ball. Yaklaşık olarak basketbol topu boyutlarında değişik ağırlıklarda egzersiz topu.
8- Bench press: Sırt üstü yatarak ağırlık kaldırmak. Göğüs kaslarının gelişimine faydalıymış.
9- Barbell row: Bir çeşit ağırlık egzersizi. https://en.wikipedia.org/wiki/Bent-over_row
Yazının orijinali: Attack the Day: Shaka Smart instilling his style in first summer at Texas
Burak Varıcı