İstikrarlı büyüme… Türk sporuna en uzak kavramlardan biri. Bizim takımlarımız daha çok “sil baştan” kavramını sever. Kadroların çoğu her sene yeniden yaratılır bizim ligimizde. Bir senelik yapılır planlar. İşte tam da bu noktada Banvit, diğer bütün takımlardan farklılaşıyor. Yıllardır her sene üzerine birşeyler koyularak,heyecana kapılıp anlamsız hareketler yapılmadan,mükemmel bir sistematik kullanılarak kuruldu bu takım. Bu sene açık ara TBL’nin en iyisiydi Banvit. Aldıkları galibiyet sayısı zaten herşeyi açıklıyor,ama onun dışında hemen her alanda domine ettiler ligi(örneğin hücum reytinginde 1,savunma reytinginde 2. sırada bitirdiler ligi).ZBFL’de 4 sene geçirmiş birisi olarak Banvit’in duygusal yeri bende ayrı evet ama, duygusallığı işe katmasam bile Banvit’in bu senenin en iyisi olduğu matematiksel bir gerçek olarak çıkıyor karşıma. Bu yazıda da,bahsettiğim bu başarının matematiksel resmini göstereceğim.
Öncelikle Bandırma temsilcisinin,süre dağılım grafiğine bakalım.
1-2-3 ve 4 numaralarda yedekleriyle beraber istikrar yakalamış durumda Banvit. Ancak 5 numara sene başından beri sıkıntılı biraz. 20-25 dakika oynayabilecek bir 5 numara bulmakta zorlandı bu sene Banvit. Ancak sene boyunca bundan dolayı eksiklik yaşadıklarını söylemek de zor. Top kullanma yüzdelerine bakacak olursak kısaların dominasyonu görmemiz mümkün.
Aslında her takımda bu istatistik kısalar tarafından domine edilir. Banvit için öne çıkan nokta ise,bu yüzdelerin kısaların kendi arasında orantılı bir şekilde paylaşılmış olması. Hiç bir oyuncu %20 rakamına yaklaşmamış ve dolayısıyla yükün ve sorumluluğun oyuncular arasında dengeli paylaştırıldığı yorumunu yapmak mümkün. Oyuncuların sahada oldukları dakikalarda hücumlara aktif katılma(aktif katılma: şut kullanma,faul kazanma,asist yapma,hücum ribaundu alma veya top kaybı yapma) yüzdelerinde yine kısaların öne çıktığı görülüyor. Özellikle Earl Rowland,bu istatistikte sivrilmiş.
Dikkat edilmesi gereken istatistiklerden biri de verimli hücum yüzdesi. Verimli hücum, oyuncunun aktif olarak dahil olduğu hücumların yüzde kaçında en az bir sayı yarattığını veya yaratılmasına yardımcı olduğunu gösteren bir istatistik. Genel olarak,uzun oyuncular potaya yakın ve uygun pozisyonda topla buluştuğu için bu istatistikte öne çıkarlar. Bu istatistikte ise takımın lideri genç oyuncu Duşan Cantekin.
Kısalardan ise Rowland ve Simmons %50’nin üzerine çıkarak pozisyonları için çok iyi bir yüzde yakalamışlar.
Şut verimliliği, şutlar sonucu gelen sayıların gelebilecek potansiyel sayıya bölünmesiyle elde edilen,şut yüzdesinin özelleşmiş versiyonu olan bir istatistik. Bu istatistik de yukarıda bahsettiğim hücum verimliliği gibi daha çok uzunların öne çıktığı bir istatistik.
Bu istatistikte Banvit oyuncularının hemen hepsi lige göre gayet iyi rakamlar yakalamışlar. Bir tek Prepelic’in düşük yüzdesi can sıkıcı nokta denilebilir, koç Itoudis için. Prepelic, Simmons ve Cevher’le beraber en çok çizgi dışından şut kullanan oyuncusu Banvit’in(sırasıyla maç başına ortalama 3,2–3,4 ve 3,9 üç sayılık şut deniyorlar). Bu 3 oyuncuyla ilgili ayrıca bir çalışma yaptım. Bu oyuncuların kullandıkları şut sayılarına göre isabet yüzdelerini araştırdım.Önce biraz analizin mantığından bahsedeyim. Oyuncuların çıktıkları maç ve bu maçlarda kullandıkları şut rakamlarının oluşturduğu havuzu, 5** ayrı aralığa böldüm. Bu aralıklar attıkları şut sayılarına göre oluşturulmuş aralıklar. Sonra bu aralıklarda şut attıkları maçların frekansını ve bu maçlarda yakaladıkları şut verimliliği rakamlarına baktım. Mesela Cevher’in grafiğine bakalım;
Cevher 1 ile 2,6 adet arasında 3 sayılık kullandığı maçlarda %8 gibi kötüden de öte bir şut verimliliği yakalamış(bu verimlilik sadece 3 sayıları kapsayan verimlilik rakamıdır).2,6 ile 4,2 adet arasında 3 sayılık atış kullandığında ise rakam %33,3 ‘e kadar yükseliyor. Yeşil çizgi grafiğindeki değerler ise, bu aralıklarda şut kullandığı maç sayısını gösteriyor(Örneğin Cevherin, 2,6 ile 4,2 adet arasında 3 sayılık atış kullandığı toplam maç sayısı 9muş). Cevher’in grafiğine baktığımızda rahatlıkla “volume shooter” tabirini kullanabiliriz sanırım. Cevher, kullandığı 3 sayılık şut sayısı arttıkça,çizgi arkasından verimi de artan bir oyuncu. Hatta az kullanması, yerine hiç kullanması takıma daha faydalı demek bile mümkün. Simmons’ın aynı istatistikteki performansı ise aşağıdaki grafikteki gibi ortaya çıkmış.
Simmons için ise tam tersi bir durum söz konusu. Simmons’ın kullandığı 3 sayılık atış sayısı arttıkça,verimi gözle görülür şekilde azalıyor. 1 ile 2-4 adet arasında kullandığında %75 gibi mükemmel bir verimlilik yakalarken,rakamlar 6’ın üstüne çıktıkça bu rakam %26’ya kadar düşüyor. Ve son olarak ise Prepelic’in 3 sayı çizgi gerisinden performansını inceledim.
Prepelic’in diğer oyunculara göre biraz daha istikrarlı bir grafiğe sahip olduğunu söylemek mümkün. Ha bu istikrar yüksek verimlilik oranında yakalanmamış o ayrı tabi. İstikrarlı bir vasatlık göze çarpıyor. Bir tek 9,6 atıştan fazla kullandığı maçlarda %66,7 gibi mükemmele yakın bir verimlilik yakaladığı göze çarpıyor. Ancak bu sayıda atış kullandığı maç sayısının sadece 2 olduğuna dikkat etmek lazım. Bu aralıktaki veri havuzu bu kadar darken, yorum yapmak matematiksel olarak çok akılcı olmaz.
Şimdi biraz da takımsal istatistiklerden bahsedeyim. Bu kısımda Banvit’in sadece kendi istatistiklerine değil,aynı zamanda playoff ilk tur rakibi Tofaş’ın istatistiklerine ve lig ortalamalarına da yer vereceğim. İlk bakacağım istatistik,hücumların kaçından en az bir sayıyla dönüldüğünü gösteren hücum verimliliği istatistiği.
Banvit’in hücum verimliliği %48 ile lig ortalaması olan %40’ın çok çok üzerinde. Zaten Banvit, takım hücum reytinginde lig lideri durumunda. Senenin başından beri de bu istatistikte liderliği kimseye kaptırmadığını düşünürsek,lig ortalamasından çok daha verimli şekilde hücum etmeleri hiç de şaşırtıcı değil.Rakibi Tofaş ise %42 ile lig ortalamasının üstünde olsa da Banvit’ten bir hayli uzakta. Bir sonraki grafik ise tempo verilerini gösteriyor.
Banvit ligin nispeten düşük tempolu takımlarından(set temposuyla karıştırılmamalı bu istatistik). Bu konuda lig ortalama dakika başına yaklaşık 4,02 hücum. Banvit ise rakibi Tofaş’la hemen hemen aynı tempoya sahip ve temposu dakika başına 3,96 hücuma denk geliyor. Bu değerler hücum başına harcanan ortalama saniyeye çevrilerek de yorumlanabilir.
Banvit’in her hücumu ortama 15,2 saniye sürüyor. Bu da demek oluyor ki hücum başına lig ortalamasından yaklaşık 0,2 saniye yavaş kalıyor Banvit. Bu istatistikte iyi veya kötü değerden bahsetmek imkansız,çünkü koçların seçtiği oyun tarzlarına göre tempo değerleri artıp azalabiliyor. Görünen o ki Itoudis,daha dikkatli,sakin ve doğru seçilmiş hücumları tercih ediyor.
Değerlendirmeye alacağım sonraki istatistikler ise asist ve top kaybı oranları. Asist oranı,takımın hücumlarının yüzdesel olarak kaçının asist üzerinden bulunan şutlardan geldiğini gösterirken,top kaybı oranı takımın hücumlarının yüzdesel olarak ne kadarının top kaybıyla sonlandığını gösteriyor.
Banvit asist oranında rakibi Tofaş’la beraber hemen hemen lig ortalamasıyla aynı değeri yakalamış. Banvit’in yaklaşık her 5 hücumundan birisi asist ile sonlanıyor. Top kaybı oranında ise lig ortalamasının altında ki bu Banvit için sevindirici bir haber.Bu istatistikte standart sapma çok düşük olduğundan en küçük farklılıklar bile etkin rol oynuyor. Belki Tofaş hızlı oynayan bir takım değil, ama örneğin Uşak Sportif ya da Beşiktaş IF gibi çok yüksek tempoda oynayan bir takımla eşleşmeleri halinde bu düşük top kaybı oranı Banvit’in en büyük dostu olacak.Çünkü böyle takımlara karşı yüksek top kaybı oranı bir anlamda intihar anlamına geliyor.
Bakacağım son istatistik ise,Banvit’in içerden-dışardan oynama dengesi. Bu istatistikte lig ortalaması %62’ye (2 sayılık atışlar) %38 (dış atışlar). Banvit’in,standart sapması çok az olan, bu alandaki ortalaması ise %69 ‘a %31 ile lig ortalamasından bir hayli farklı. Bu denge değiştikçe Banvit’in hücum verimliliğinin nasıl değiştiğini inceledim. Sonuçlar aşağıdaki gibi çıktı.
Banvit’in kullandığı 2 sayılık atışların toplam şutlara olan oranının %50 ile %57 arasında olduğu maçlarda,hücum verimliliği sene ortalamasının %18 altında olmuş. Aralık %57 ile %64 arasına kaydığında ise verim, sene ortalamasının %11 aşağısında çıkmış. Bu oran %64 ile %71 arasında olduğunda ise farklılaşma bir anda pozitif seviyeye çıkmış ve sene ortalamasının %3 kadar üstünde çıkmış. Banvit için en verimli yüzde ise %71 ile %78. Kullanılan ikilik sayısının toplam şutlara oranı bu aralıkta olduğu maçlarda Banvit, kendi ortalamasının %14 üzerinde hücum verimlilik puanı yakalamış. Bu seviyenin üstündeki maçlarda ise farklılaşma yeniden negatif değerlere geçmiş. Bu grafiğe bakarak Banvit için optimal seviyenin %64’ten %78 ‘e kadar olan aralık olduğunu ve özellikle %71-%78 aralığının en verimli aralık olduğunu söylemek mümkün.
Banvit TBL’de tek kelimeyle muazzam bir normal sezonu geride bırakarak ligi lider tamamladı. Sene boyunca sadece 2 maç kaybettiler ki bunun birisi ligin en zorlu deplasmanlarından biri olan Karşıyaka deplasmanıydı,diğeri ise artık iyice amaçsız çıktıkları ligin son maçı olan Beşiktaş deplasmanıydı. Basit bir hesapla playofftaki muhtemel rakipleriyle sene boyunca oynadıkları 14 maçın 12’sini kazanmışlar. Orhun Ene’nin uzun süre emek vererek elit seviyeye soktuğu Banvit’i,Itoudis bir basamak daha ileri taşıyarak en güçlü şampiyonluk adaylarından biri yaptı. İlk turda koç Çakı’nın, playoffa giren diğer takımlara kıyasla daha mütevazı bir kadroya sahip olan, Tofaş’ıyla eşleşecekler. Banvit’in bu turu çok da zorlanmadan 2-0 ile geçmesi çok muhtemel. Çünkü hem kadro olarak daha üstünler hem de inanılmaz ritimle ve dengeli şekilde geldiler playoffa. Sonrasında ise Galatasaray Liv Hospital-Beşiktaş Integral Forex eşleşmesinin galibiyle oynayacaklar. Banvit için daha gerçekçi bir test olacak o seri. Eğer sene boyunca doğru yaptıklarından vazgeçmezlerse o seriden de alınlarının akıyla çıkmaları hiç sürpriz olmaz. Ne de olsa bu ki takıma karşı oynadıkları son 4 maçın 3’ünü kazandılar.
Banvit Normal Sezon İstatistik Liderleri
Doğuş Özkan
___________________________________________________________________________________________________________
*: Banvit’in sezon boyu playoffa giren takımlara karşı 2 maçta aldığı galibiyet sayısı. Sıralama rakiplerinin ligi bitirme sırasına göre yapılmıştır.
**: Veri sayısı hesaba katıldığında matematiksel olarak 5 aralık kullanmak gerekliydi.