Basketbol neden aileden aileye aktarılıyor?
Yeni bir Wall Street Journal araştırması, basketbol oyuncularının %48.8’inin elit bir sporcu ile bağlarının olduğunu, NFL (Amerikan Ulusal Futbol Ligi) için %17.5 ve MLB (Büyük Beysbol Ligi) için %14.5 oranında bağlantılı olduklarını gösteriyor.
Van Jensen ve Alex Miller
Diğer bütün profesyonel sporlardan daha fazla, NBA bir aile şirketi. Kanıt için, çok da fazla uzağa bakmaya gerek yok, Golden State Warriors’un hükmüne bakmak yeterli.
İki kez MVP seçilen Stephen Curry’nin babası, Dell, 16 sezon NBA’de, köşe atışında uzman olarak oynadı. Ağabeyi Seth, Sacramento Kings için oynuyor. Curry’nin defanstaki takım arkadaşı Klay Thompson ise Mychal Thompson’ın oğlu, eski Trail Blazers tarafından draftta birinci sırada seçilen iki kere NBA şampiyonu. Warriors’un guardı Brandon Rush’ın ise NBA’de oynayan iki kardeşi var: JaRon ve Kareem. Hücum oyuncuları Draymond Green ve Andre Iguadala’nın ise kardeşleri kolej basketbolunda oynuyorlar ve guard Shaun Livingston’ın amcası ise Almanya’da profesyonel basketbol oynamıştı.
Bu aile ilişkisini içeren ağ sadece Golden State Warriors’a özel demek biraz zorlama olur. İşin doğrusu; sadece basketbol ile de kısıtlı kalmayan bu ağ , atletik kan bağıyla neredeyse her NBA takımında yer alıyor.
Salı günü dördüncü oyundan önce Batı Konferans Final Serisi’nde Golden State Warriors’a seride 2-1 önde olan Oklahoma City Thunder’ın merkez oyuncusu Steven Adams, gülle atmada iki altın olimpiyat madalyalı bir kız kardeşe sahip. Takım arkadaşı Kyle Singler’ın ise neredeyse bütün ailesi elit bir atlet, bir zamanlar Oregon State’de oyun kurucu olan babası Ed Singler da buna dahil.
Wall Street Journal biyografik veri incelemesine göre, her NBA oyuncusu %48.8 oranında şu an aktif olan ya da eski bir sporcu ile – NCAA (Ulusal Kolej Kuruluşu) ya da Milli takımda profesyonel spor oynamış olan herkes- akraba. Öteki liglerde göze çarpan köklü aileler öne çıkarken -NFL’in Manningleri gibi ya da beysboldaki Griffeyler- , NFL oyuncularının sadece %17.5 ‘i ve MLB oyuncuların %14.5’i aynı araştırmaya göre benzer derecede akrabalık ilişkisi bulunduruyor.
NBA’deki akrabalık bağları, elit basketbolundaki boy faktörünün önemini belirtiyor. Ortalama bir NBA oyuncusu yaklaşık 1.97 boyunda, yani Census verilerine göre normal bir Amerikan erkeğinden yaklaşık 22 santimetre daha uzun.
MIT ve Harvard Broad Institute genetik araştırmacısı ve Boston Çocuk Hastanesi’ndeki Pedriatrik Endokronolojist Joel Hirschhorn, ”Basketbolcuların neden bu kadar çok akrabası olduğuna dair mantıklı bir hipotez” şeklinde açıklama yapıyor. ”1.97 boyunda bir kişinin yine yaklaşık 1.90 civarında bir akraba dünyaya getirme şansı çok yüksek.”
Bilim adamları uzun zamandır biliyor ki, genetik ve boy arasındaki ilişki yakın zamana kadar tam olarak anlaşılmasa da; boy, aileden aileye devredilen bir faktör ama geçen sene 300 genetik kurumundaki bir genetik birleşimi boy ve genler arasındaki belirli bir çalışmayı bitirdi. Çalışma,-GIANT olarak biliniyor- 250,000 den fazla bireyin hayatını riske attı.
Çalışmaya göre belirli bir boy geni bulunmuyor, ancak bir kişinin boyunu etkileyebilecek gen kombinasyonları bulunuyor. Bunu büyük kısmı aileden geliyor ancak etnik kökenlerin bunda etkisi de büyük. Örneğin Avrupa’da, Felemenkler ortalama bir İspanyol’dan daha uzunlar –en azından kısmen, çünkü genetik farklılıklar mevcut.
Bunun nasıl işlediğini görmek için, Hirschhorn 2.25 cm NBA oyuncusu Rik Smits’i örnek veriyor. Smits bir Felemenk, bunun boyuna biraz katkısı var. Ayrıca ailesi istisnai olarak biraz daha uzun olabilir. Üstelik bunların hepsi bile, onu biraz daha normun üstüne taşıyarak, büyük ihtimalle nadir rastlanan bir gen kombinasyonuna maruz bırakmış olabilir. Hirschhorn’a göre ”loto ona üst üste iki kere vurmuş olabilir.”
Gözde basketbol çevresinde, tam olarak anlaşılmasa da boy ve aileler arasındaki ilişki iyi biliniyor. Danışmanlar arasında eski oyuncuların çocuklarının daha çok takımlara seçilmesi bilinen bir gerçek. 247 Sports için danışmanlık direktörlüğü yapan Jerry Meyer’a göre, ”akrabalık bağı yüksek olan seçilen basketbolcu sayısının aslında daha fazla olması bekleniyordu.”
Meyer de bir basketbol klanın parçası. Babası Don, ünlü bir kolej basketbol koçuydu. Meyer de danışman olmadan önce yüksek derecede basketbol oynuyordu. Bugünse, daha çok lise öğrencilerine odaklanıyor; NBA için yüksek potansiyeli olanlara, yani; elit atletizm ve düzgün bir fiziksel vücut yapısına.
”Her gün gittikçe, genetik mirasın önemine daha da inanıyorum.” diyen Meyer, ”Bir genetik manyağı olmanız gerek ama bu bir anda gerçekleşmiyor. Bilinmeyen bir yerden bir anda çıkıp gelmiyor. Öyle olsa bile, bu bir anomaliyi işaret eder.” diye devam ediyor.
Yine de, NBA’deki aile bağlantısının sadece boy ile alakalı olması ise biraz uzak bir ihtimal. Hirschhorn ayrıca basketbol oyunu çevresinde yetişmenin ve diğer atletik yetenek, vücut oranı ve zıplama yetenekleri gibi fizyolojik faktörlerin de etki edebileceğinin altını çiziyor. Uzun kollar ve büyük eller özellikle katkı sağlıyor.
Aşırı uzun boyun sınırları henüz bilinmiyor. GIANT çalışması boy ortalamasının üç standart derivasyonuna göre yapılmış. Kabaca, ortalamanın 35 santim üstündeki kişiler bir sebepten dahil edilmemiş: Bu oran çalışmada bir kişinin boy oranındansa veri hatası gibi görünebiliyor.
Hirschhorn’a göre şu ana kadar bilinen boy genetiğiyle bile bütün aşırı boy oranlarının bir ailenin bütün akrabalarında olması nadir olmalı ama NBA; Gasol kardeşler, Miles ve Mason Plumlee, Brook ve Robin Lopez, Cody ve Tyler Zeller gibi örneklerin en az 2 metre olmalarıyla bütün olasılıkları darmadağın ediyor.
Hirschhorn’un dediğine göre şu ana kadar kimse, ”Aşırı büyük boy genetiğini araştırmamış vaziyette” ”Size iki metre gibi bir boy genini verecek belki de sadece bir faktör bile olabilir.”
Çevre de öne çıkan faktörlerden birisi olabilir. Eski NBA büyüğü Harvey Grant için, bu en az kendisi kadar atletik ve uzun birisiyle saatlerce antrenman yapmaktı: kendi ağabeyi. Grant, 17 sezon NBA oynamış ve dört şampiyonluğu bulunan ağabeyi hakkında: ”Horace ile parka gider ve sürekli basketbol oynardık.” diye bahsediyor.
Grant kendi çocukları olduğunda, onların da basketboldan etkilendiklerinden emin olmak istemiş olacak ki, şu an iki oğlu da Jerami ve Jerian NBA seçmelerinde.
Grant, ”birçok NBA oyuncusu ailelerine yıl boyunca vakit ayıramıyor, dolayısıyla bizim yaptığımız şey çocuklarımızı da yanımızda getirmekti.” diyor. ”Daha küçükken çocuklarım top toplayıcı olurlardı, maç öncesi ve sonrası bana ve takım arkadaşlarıma karşı antrenman yaparlardı” diye ekliyor.
Knicks’in orta oyuncusu Robin Lopez için, ailesinin NBA kariyerine olan katkısı ise boy genetiğinden çok daha fazlası.
”2 metre 10 santim olduğum için bence çok şanslıyım” diyor. ”Ama geriye dönüp bakınca, annemin ağabeylerimi liglere yetiştirmesi ve gerekli çevreyi sağlaması benim için zengin bir ortam yarattı, eğer ailemdeki tek çocuk olsaydım, ligde ne yapardım bilmiyorum” diye ekliyor.