Geçtiğimiz Mayıs ayının sonlarında ESPN yazarı (o zamanlar Grantland) Zach Lowe post-up oyununun geleceğiyle ilgili güzel bir yazı kaleme almıştı ve biz de çevirmiştik.
Geçtiğimiz günlerde de o yazının devamı olmasa da birlikte düşünülmesi gereken Small-Ball oyunu üzerine yazdı. Keyifli okumalar.
Türkçe çevirisinin aynı anlamı veremeyeceği bazı terimleri başta açıklamanın daha yararlı olacağını düşündüm:
1-Small-ball: Özetle takımların uzunluk, fiziksel güç ve alçak post üstünlüğünden kısa dizilişlerin getirdiği hız, çeviklik ve üç sayı ağırlıklı skor için fedakarlıkta bulunduğu oyun sistemidir. Genelde 3 numara için fizikli bir oyuncu 4’e çekilir ve bazen (Draymond Green örneğinde olduğu gibi) 4 numara 5’e çekilir.
2-Hand-checking: Savunmadaki oyuncunun elini kullanarak hücumcunun geçişini engellemesi
3- Kanat: Wing ya da swingman. Pozisyon ayrımının giderek bulanıklaştığı NBA’de 2 ve 3 numara oynayan oyunculara verilen isim.
4- Stretch pivot: Şut tehdidi sebebiyle alçak postun dışına açılarak savunmayı ‘esneten’ Stretch 4’lar uzun süredir gündemdeydi. Aynı işi yapabilecek 5 numaralar ise yakın gelecekte oyunda önemli bir yere sahip olacğa benziyor.
Atlanta Hawks sezonun ilk maçının son çeyreğinde farklı geriye düşünce koç Mike Budenholzer hücumda farklı şeyler denemek için Paul Millsap’i pivot, Mike Scott’ı uzun forvet oynatarak takımı kısaltabildiği kadar kısalttı.
Ve bu işe yaradı! Detroit’in hantal yedek uzunu Aron Baynes Millsap’i perimeter çevresinde tutamadı ve Atlanta bir sürü boş üçlük fırsatı buldu:
Fakat kaçırdılar. Öte yandan Budenholzer beyaz bayrağı çekip Al Horford’ı yeniden sokana kadar Andre Drummond rakip potada adeta voleybol oynadı:
Golden State’in Draymond Green’in pivot oynadığı süper kısa dizilişlerle rakiplerini dağıtması bir kırılma noktası oldu. İzlerken düşünüyorsunuz: Ya Hawks deneseydi? Budenholzer da aynısını düşündü. “Mike ve Paul kombinasyonu bizi gerçekten şaşırttı,” diyor. “Yan yana koyduğunda biraz korkuyorsun, ama genelde işe yarıyor.”
Steve Kerr’ün Andre Igoudala’yı Andrew Bogut’ın yerine ilk beş başlattığı Final serisi 4.maçına Cleveland 7-0 ile başlayınca genel menajer Bob Myers korkmuştu. Kerr tüm sezonu small-ball1 kumarına bağladı. “Basketbolda öğrendiğimiz her şey uzun olanın her zaman kazandığıdır,” diyor Myers. “Maçın başlangıcına baktım ve ‘Yandık!’ dedim.”
Golden State small ball’a yönelen ilk şampiyon değil ancak ligin en üst düzeyinde bu kadar fazla dakika bu kadar kısalan takım olmamıştı. Şimdi koçlar small ball’un sınırlarını ve sporun kendisini yeniden düşünüyor.
“Bu herkesin birbirini taklit ettiği bir lig,” diyor 4 numarada üçlük atan Humphries ve Jared Dudley’i kullanan Washington Wizards koçu Randy Wittman. “Golden State’in başarısı koçları belki de istemedikleri kadar small ball oynamaya sevk ediyor. Daha fazla takım sınırları zorlayacak.”
Warriors, small-ball devriminde Don Nelson hariç herkesin önünde olan Mike D’Antoni’yi bile şaşırtmış görünüyor. “Şut,” diyor gülerek. “Belki de Phoenix’te yeteri kadar kısalmamıştık.”
Warriors’ın oyunun en kritik anlarında Green’i pivota koyması oyuna ciddi etki eden kural değişiklikleriyle başlayan 10 yıllık bir evrimin mantıklı sonucu. Eski savunma kurallarını kaldırmak takımlara alan savunması oynama özgürlüğü verdi ve bu posta atılan her pası iğne deliğinden geçirmeye dönüştürdü. Savunmalar post-up tehdidine karşı hemen önüne bir savunmacı, onun arkasına alley-oop ya da havadan gönderilen pası engellemek için bir oyuncu ve beklenmedik bir şey olursa diye üçüncü bir savunmacı bırakacak şekilde yerleşebiliyor. Timofey Mozgov finallerde Igoudala’ya karşı post up oynarken Hakeem Olajuwon gibi olabilir, fakat bu önemli değil. Çünkü Cavaliers topu ona veremiyordu bile. “1.99’luk birine karşı post up oynayan 2.13’lük oyuncuna pas veremiyorsan, neden kısalmayayım?” diye soruyor Bucks koçu Jason Kidd.
Eğer uzunluk eskiden olduğu kadar önemli değilse hand-checking2‘in yasak olduğu bir ligde uzunlarınızdan en az birisini top sürebilen, pas verebilen ve üçlük atabilen daha kısa bir oyuncuyla değiştirebilirsiniz.
Byron Scott dışındaki koçların üçlüğün değerini anlamaları small-ball denemelerini hızlandırdı. Basitçe bakarsak, sonlu sayıda pozisyon olan bir oyunda üç, ikiden bir hayli büyüktür. Beş oyuncunun da üçlük tehdidi olduğu bir dizilim rakip takımın klasik çember savunucusunu zor bir ikilemde bırakıyor: Çemberden ayrılmayıp eşleşmem olan oyuncunun boş bir köşe üçlüğü atmasına izin mi vereyim yoksa onu yakından savunup çemberi korumasız mı bırakayım?
Mozgov final serisinde bu senaryoya ayak uyduramadı ve Igoudala hayatındaki en kolay üçlüklerle Cleveland’ı perişan etti. Aynı ikilemle mesela Utah’ın Rudy Gobert’i karşı karşıya kalsa? “Gobert çok büyük,” diyor Vogel. “Fakat şutörleri ve içeri girenleri kontrol edecek kadar atletik mi ya da bu durumda bir yük haline mi geliyor?”
Gobert’i bu zor durumda bırakmak için gerçekten kısalmanız lazım, Golden State’in beş perimeter oyunculu sistemi kadar kısalmanız lazım. Bir geleneksel uzun koyun, Gobert çember etrafından ayrılmayacaktır ve hızlı Derrick Favors rakibin uzun forvetini kovalayabilecektir. Beş kişi birden dışarıda oynamak ise yönetilmesi zor bir durum. Kadroda üçlük atabilen yeterli sayıda yetenekli kanat3 oyuncusu bulundurmak zor. Ve beş oyuncunun birden yay civarında topla dolaşması saha yerleşimi için neredeyse kötü olabilir. Birbirlerine fazla yakın olmaları sonucu savunmalar alanı küçülterek her harekette adam değişebilir ve boyalı alan çevresinde etkili bir savunma kurabilir.
Hala savunmayı delecek birine ihtiyacınız var. Çembere gidecek perdeleri kuracak savunmayı bozacak birine. “Çembere gidecek birine ihtiyacınız var.” diyor Wittman.
“Çembere giden birinin etrafında dışarıda dört yetenekli oyuncu, bu savunması gerçekten zor bir durum,” diyor Celtics koçu Brad Stevens.
Warriors’ın sırrı beş dışarıda basketbolunu Curry’yle beraber oynamaları. Green üçlük atabiliyor fakat bu dizilişin işlemesinin sebebi Curry’e yaptığı korkunç perdelemeler ve topu geniş alanda alıp 4’e 3 savunmanın üzerine gitmesi. Green bir pivot kanat genişliğine sahip olan ender kanat fizikli oyunculardan biri. Ağırlık merkezinin yere yakın olması daha büyük oyunculara karşı onun avantajı oluyor. “Bu yüzden Draymond Green ligin en önemli oyuncularından biri.” diyor D’Antoni.
Muhtemelen lig kopyalanamayacak bir modeli kopyalamak için acele ediyor. Curry en kısa dizilişleri bile adam değişimine karşı koyabilen bir hale getiren devrim niteliğinde bir oyuncu. Karşısına 2 metre boyunda bir kanat verin ve Curry step-back üçlük atsın ya da karşısındaki garibanın yanından geçerek potaya gitsin. Green harika şutörler ve oyun kurucularla işin geri kalanını hallediyor. Bir takımda hiç bu kadar çok sayıda oyun zekası yüksek, 1.98 ve üzeri, savunmada kırılmaz bir zincir oluşturan kanat oyuncusu olmamıştı.
Aslında Warriors small-ball mucizesine kazara ulaştı. 2013 yazında Dwight Howard’ın peşinden koşan takım yetkilileri David Lee sakatlanana kadar Green’in bu kadar iyi olduğu hakkında fikirleri olmadığını memnuniyetle onaylıyor. “Kısa oynamak üzerine aldığımız bilinçli bir karar hiç bir zaman olmadı.” diyor Myers. “Tüm istediğimiz çok yönlü olabilmekti. Memphis’i kısalarak yenebileceğimizi düşünmüyorum.”
Myers haklı olsun ya da olmasın, Golden State’in başarısından sonra takımlar ne kadar kısalabileceklerini merak ediyor. Eğer Green’in pivot olarak süresi artarsa bununla nasıl başa çıkacaklar? Belki de Spurs Tim Duncan’ın dakikalarını kesip LaMarcus Aldridge ve Boris Diaw’ın tek uzun oynadığı süreyi artırmak zorunda kalacak. Belki Clippers Blake Griffin’i pivota çekebilmek için DeAndre Jordan’dan vazgeçecek. Kevin Durant neden o pozisyonda süre almıyor? Ya da LeBron? Paul George?
George’u pivot kullanma konusunda “Bunu yapmayacağız,” diyor Vogel. “Fakat bu delilik mi değil mi, bunu bilmiyorum.”
Kulağa çılgınca geliyor. Fakat oyun çok hızlı değişiyor. Bu tip soruları düşünmenin zamanı şimdi. Millsap’ın kısa forvet mi uzun forvet mi olduğu tartışmaları üzerinden henüz beş yıl bile geçmedi. Şimdi pivot olarak az da olsa süre alacağı neredeyse kesin. “Paul biraz Draymond’a benziyor,” diyor Budenholzer.
Geçen sezon Boston uzunlarını sakatlık vurması sonucu Stevens Jae Crowder’ı uzun forvet ve Jonas Jerebko’yu pivotta kullanmaya karar verdi. Ve bu işe yaradı. “Çabuktu, hızlıydı ve karşı takım için zordu,” diyor Stevens. “Zorlandığımız şeyler vardı fakat bu oyunun bir parçası.”
“Uzunluğu hiçbir zaman dert etmem,” diye ekliyor Stevens. “Hız ve yeteneği ederim.”
Kidd şimdiden kısa da olsa Giannis Antetokounmpo ve Jabari Parker’dan oluşan uzun ikililerini kullandı. Kidd Greek Freak’in topluca yardım eden savunmayla beraber birçok pivotu savunabileceğinden emin. “Bunu daha fazla göreceksiniz.” diyor Kidd. Kısa biriyle bırakmak istemeyeceğiniz arkası dönük oynayan yetenekli skorerlerden artık çok kalmadı.
Salary cap’in altındaki yeniden yapılanan takımlar için bunun anlamını düşünün. Utah Favors ve Gobert gibi iki savunmacıya ve Gordon Hayward, Alec Burks, Rodney Hood ve Dante Exum gibi dört hareketli ve çok yönlü kanata sahip. Eğer gün gelir de Jazz altısını birden tutamayacak olursa hangisini seçmeliler? Bucks Antetokounmpo, Parker ve Middleton’ın etrafını nasıl dolduracağına — mesela Greg Monroe gibi eski tip bir oyuncuyla mı? — karar vermek zorunda. Boston bir sürü genç kanata sahip ve iki uzunu –Tyler Zeller ve Jared Sullinger– bu yaz serbest oyuncu olacak, Kelly Olynyk de bir yıl sonra. Eğer Durant Oklahoma City’de kalırsa Thunder Serge Ibaka, Steven Adams, Enes Kanter ve Mitch McGary’nin hepsini tutacak fedakarlığı yapıp yapmayacağına karar vermek zorunda.
Modern NBA’de ne kadar kısalabilirsiniz? Small-ball takımları genelde ribaunt ve savunma konusunda fedakarlık yaparlar, ve tek uzunla karşılaşan takımlar onu da dışarı çekip potaya gitmek için uğraşacak kadar akıllılar — Pacers’ın yenilenen sistemi gibi.
Ancak ya ‘hücum için savunma’ takası takımların hayal ettiğimizin ötesinde kısalabileceği bir noktaya gidiyorsa?
Cevabı bildiğimizden emin değilim, önemli olan da bu. Güçlü, iri takımlar karşı hamleler yapacak, fakat şu açık ki eğer LeBron gibi bir oyuncunuz yoksa faul çizgisinin içinde iki uzunla oynamak artık geçerli bir çözüm değil. ‘Üç dışarıda’ basketbolu ‘dört dışarıda’ ligine karşı ölüyor.
Golden State’in şimdiye kadar atlatmayı başardığı bir antidot var: Uzun takımlar small-ball rakiplerini hücum ribauntlarında ezmeli. Oklahoma City kaçırdıklarının yüzde 32’sinin ribaundunu alarak bu alanda açık ara lig lideri. Ve Enes Kanter sahadayken bu oran yüzde 36 gibi absürt bir noktaya yükseliyor. “Bu ribauntlarda bütünlük sağlama meselesi,” diyor Budenholzer.
Ancak madalyonun diğer yüzünde eğer uzun takım ribaund mücadelesine girip alamazsa small-ball takımı sahayı hızla geçip 5’e 3 yakalamak isteyecektir. “Eğer o ribaundu alamazsanız, geçmiş olsun,” diyor Kidd. “6-2’lik bir seri yakalayabilirsiniz ama biz üçlüklerle ve turnikelerle 10-0’lık bir seri yakalarız.” Kanter Golden State’in kısa beşlerine karşı yarı sahada çaresiz kalabilir; Warriors’ın arka arkaya üç pozisyon koşarak üçlük attığındaki durumu hayal edebiliyor musunuz?
SportVU dönemi ribaunt çalışmalarına göre ribauntların çoğu yerden 2,5 metre yukarıda alınıyor. Boyu fark etmeksizin her oyuncu bu toplar için savaşabilir. “Gobert gibiler sizin ulaşamayacağınız bazı topları alır. Ancak kalanı için en azından savaşma şansınız var,” diyor D’Antoni. Bu özellikle beş oyuncunun birden ribaunda çıktığı Warriors için geçerli. Tekrar edelim: Eğer kısa bir takım kuracaksanız, içerde oynamayı seven uzun kanatlar bulmalısınız.
Pis işler dediğimiz şeylerse zahmetli. Small-ball’a gitmenin bir sıkıntısı oyuncularınızın sürekli bir fiziki dezavantaja karşı oynamak zorunda kalması. Antrenman ekibiniz oyuncuları sürekli sağlıklı ve enerjik tutmak zorunda. Warriors Green’i kısa süreler için pivotta kullanıyor, maç başı 15-20 dakika oynadığında neler olacağını bilmiyoruz.
Diğer engellere bakacak olursak, post-up ölmeyecek. Takımlar her zaman rakip savunma hedefi sıkıştırmadan önce topu posta indirme stratejileri deniyorlar. Oyuncu gelişim koçları da uzunlara adam değiştirme sonrası kısaları nasıl caydıracaklarını öğretmeye çalışıyor. Yetenekli post oyuncuları fiziksel ters eşleşmelerin tadını çıkarıyor, gelen ikili sıkıştırmaya karşı akıllı paslarla topu şutörlere ulaştırıyor.
Fakat kötü post oyuncuları birer top kaybı makinesi ve bazı kısa 4 numaralar boy dezavantajının üstesinden çabuk ellerle gelebiliyor:
Öte yandan anti small-ball devrimi uzaklardan kendini gösteriyor: stretch pivot4. Öyle bir çember savunucu düşünün ki üçlük atabilsin, top sürebilsin, pas verebilsin ve savunmada neredeyse herkesle adam değişebilsin. Anthony Davis, Chris Bosh, Aldridge, Horford ve Ibaka hala uzun forvet oynayan stretch pivotlar. DeMarcus Cousins bu özelliklere uyuyor. Karl-Anthony Towns şimdi değilse bile olacak. Indiana Myles Turner’ın böyle bir şeye dönüşmesini umuyor. Patrick Ewing’in gelişinden sonraki 30 yılın New York basketbolu için en heyecanlı olayı Kristaps Porzingis’in nihai kaderi bu. Pota yerden 3.05 metre yukarıda olduğu müddetçe yetenekli uzunlar her zaman baskın olacaktır. Hücumda saha yerleşimini sıkıştırmayıp aynı zamanda blok tehdidi sağlayan uzunlar bu yüzden mükemmel. Millsap-Horford ikilisi bu yüzden çok etkili. fakat herkes iki uzun pozisyonunda birden yetenekli oyunculara sahip olacak kadar şanslı değil. Bu takımlar da kısalma macerasına girişiyorlar. Bu denemelerin sınırlarını henüz görmedik, kısmen Warriors’ı kimse çözemediği için. Uzunluk-yetenek takasının hangi noktadan sonra zarar getireceğini bilmiyoruz. Ama öğrenmek için sabırsızlanıyorum.
Burak Varıcı