Post-Up’ın Yeniden Doğuşu

Bu playofflar modern basketbolun eski tarza indirdiği öldürücü darbeyi temsil ediyor. Konferans finallerine kalan 4 takım 3 sayılık atış denemelerinde birinci, ikinci, dördüncü ve yedinci sırada yer alıyor. Ağır basan şampiyonluk favorisi, allahsız üçlükleri inanılmaz bir tempoda yollayan devrimci bir modern basketbol makinesi. Bu sırada Phil Jackson bu baş belası gençlere bağırmakla meşgul.

Skor aracı olarak post-uptan uzaklaşan bir lige göre bile bu 4 takım normal sezonda görece posttan daha uzaktı.(Synergy Sports’un verilerine göre post-upla biten hücum yüzdelerinde Houston 13. Cleveland 16. Golden State 25. ve Atlanta 30.sırada yer alıyor). Bu NBA’in tasarlanmış gidişatı. Drive-and-kick¹ oyununun savunulmaz olmasını sağlayan kural değişikliklerinin vardığı nokta ve yeni sistemden nasıl faydalanacağını anlayan istatistik temelli takımların el ele yükselişi. Hand-checkingin yasaklanması (savunmadaki oyuncunun elini kullanarak hücumcunun geçişini engellemesi) topla oynayan hızlı oyuncuların önünü açtı. Alan savunmasını serbest bırakmak, posta verilen her pası iğne deliğinden iplik geçirmeye benzetti.

Oyun harika görünüyor, fakat Kevin McHale, Hakeem Olajuwon ve Michael Jordan’ın sanatsal omuz hareketleriyle büyümüş bir jenerasyon için nostaljiye asılmak anlamına da geliyor. Lig farkında olmadan sırtı dönük oyunu öldürdü mü?

“Sporumuzun bir parçasını kaybediyoruz.” diyor Jason Kidd.

“Oyun dengesizleşiyor,” diyor belki de ligin rakipsiz kaba post-up’ının koçluğunu yapan George Karl. “Ancak post-up’ı daha verimli hale getirmenin bir yolunu bulana kadar geriye dönüş olmayacak. Maç başı 60 kez topu posta indirerek kazanamazsınız.”

Bu geçmişe arzuya ve NBA’in her takımın köşe üçlükleri, turnikeler ve serbest atışlara yöneldiği bir tekdüzeliğe doğru gittiği korkusuna yol açıyor. Hepimiz Rocketball² oynarsak ne olur? “Takımların farklı oyun tarzlarına sahip olması lig için iyidir.” diyor Jeff Van Gundy.

Post-upların skor dağılımında daralan bir paya sahip olduğu tartışılmaz, ancak bunun neden olduğu konusu tartışmalı. Synergy Sports verilerine göre hücumlarının en az yüzde 10’unda post-up oynayan sadece 8 takım var. 10 yıl önce bu sınırı geçen 22 takım vardı ve her takım en az yüzde 7.5 oranında bir çeşit post-up oynuyordu. Bu sezon takımların üçte biri bu oranın altında kaldı.

Neredeyse herkes, lige gelen oyuncuların çok az kısmının nasıl potaya sırtı dönük oynayacağını bildiğinde hemfikir. “Post oynayabilen oyuncuların sayısı iki elin parmaklarını geçmez.” diyor Kidd. Daha alt seviyede post hareketlerini öğrenmeyen oyuncuların, NBA’de bunu geliştirmek için yeterli antrenman zamanı bulamadığını söylüyor koçlar. “Muhtemelen hücumda iyi olmanın en zor olduğu kısım” diyor Hornets koçu Steve Clifford.

“Post oyununuz üzerinde Vanderbilt’e (bir kolej takımı) karşı çalışmalısınız, Spurs’e değil,” diyor Steve Kerr. “Eğer lige gelip, post up denerseniz ve 10 yıllık bir veteran şutunuzu 5.sıradaki koltuklara gönderirse.. bunun üstesinden gelmek kolay değil.”

Ligin üst düzey yetkilileri bu konuda kolejde sadece bir yıl geçirilmesini ve AAU’yu (Amatör Atletizm Birliği, gençler ligi diyebiliriz) işaret ediyor fakat aynı zamanda genç takımların NBA’de gördüklerini taklit ettiğini kabul ediyorlar. Ligin basketbol operasyonlarından sorumlu başkan yardımcısı Kiki Vandeweghe “Herhangi bir AAU maçına gidin, kimse postta oynamak istemiyor.” diyor. “Herkes top sürmek ve şut atmak istiyor. Fakat aynı zamanda NBA koçları 3 sayılık atışların, pick-and-roll’un ve şut saatinde daha erken atış yapmanın verimli olduğunu gördüler.”

Post-upları kurmak zaman alıyor ve kalabalık içinde zor ikiliklere yönlendiriyor. Hakemler oyun kurucuların etrafta özgürce dolaşmasına izin veriyor ancak boyalı alan kaba kuvvetin beceriye üstünlük kurabileceği bir savaş bölgesi. Meşrulaşan alan savunması, savunmacıların tehlikeli post-upları sıkıştırmasına yardımcı oluyor. “Post-up’ın artık işlememesinin nedeni hemen önümüzdeki takımlar.” diyor Karl. Yardım savunmacıları kendi görevlerini bırakıp buraya giden pasları önlemeye ve topu başka bir yere göndermeye zorlamaya gidebiliyor.

Post-up ölüyor gibi görünüyor, bu playofflar da bunun ilanı gibi.

Fakat hiçbir basketbol becerisi yok olmaz, ve bu playofflara ligin geleceğine açılan bir pencere olarak bakarsanız post-up’ın geri dönüş yapacağı bir dünya görebilirsiniz.

♦♦♦

Draymond Green bir kolej maçında Indiana’nın bir guard olan Victor Oladipo ile savunmayı denediğini hatırlıyor. “Hadi ama,” diye gülüyor. “Beni Victor Oladipo ile savunamazsınız. Onu potaya kadar götürdüm ve arka arkaya 8 sayı buldum.”

Green bu yeteneklerini NBA’de fazla kullanmadı ama onların körelmesine de izin vermedi. Ve konferans finallerinin ilk dört maçınca işine yaradı. Stephen Curry bir basketbol panik atağı, rakip planlarını tek başına bozan bir adam. İzlemeye zaman olunca, playoff rakipleri onu zapt etmek için çılgın stratejilerle ortaya çıktılar. Rockets konferans finallerinde Curry pick-and-rollerinin çoğunda adam değişti. Bu basit bir ayarlama, Curry’nin hemen önünde bir adam bulundurmak, bu kişi Curry’nin drivelarını takip edemeyen hantal bir uzun olsa bile.

Curry-Green pick-and-rollünde adam değişmek Green’le uğraşmak için alçak postta bir kısa bırakıyor. Green tüm sezonda post-uplardan sadece 23 şut kullandı, ancak Rockets’a karşı dört maçta şimdiden 5/13. Bu iyi değil, fakat Green’in Jason Terry üzerinden kullandığı bir jumperdan ya da fiziksel muadili olan Smith’e karşı bire bir savaşlardan çok daha düzenli.

Green alçak postta Terry, Prigioni ve Brewer’ın canını yakacağını Houston’a gösterdi.

“Steph ya da Klay’den darbe yemek istemiyorlar. Tamam sorun yok. Ama sürekli değişerek Jason Terry ve Corey Brewer’ı benimle bırakamazsınız, ve sizi alçak posta götürmemi engelleyemezsiniz.” diyor Green.

Bu seride Green’in oyununu izleyen ve takdir eden Kidd “Bazen istatistikleri unutmanız ve en iyi şutun çembere en yakın olan olduğunu hatırlamanız gerekir.” diyor. Aslında bu İstatistik 101 – kesin bir ikilik en iyi şuttur- ancak eski tarz bir sırtı dönük oyuncunun sizi çembere kadar götürebileceğine dair de kullanışlı bir hatırlatma.

Green kendi gibi uzun forvetleri sindiremez ancak Rockets’ın adam değişmesi sayesinde buna gerek yok. NBA öncesindeki binlerce post-uptan gelen kas hafızası kısaları sindirmek için yeterli oluyor. Sabit skor tehdidi de olunca Green en iyi yaptığı şeyi yapabiliyor: yardım savunmasını okuyup sahanın her yerine zekice paslar atmak:

Dört konferans finalisti de playofflar sırasında adam değiştirmeler yaptı, fakat hiç kimse Warriors’ın 6’6″ lık(~1.98 m) ordusuyla yaptığı gibi yapamıyor. Koçlar playofflarda daha cesur oluyor: spesifik bir pick-and-rollü geciktirmek için topun üzerinde adam değiştirmek ve Korver ile J.J. Redick gibi şutörleri içeri çekmek için uzaklaşmak.

Her temel hücum seti toplu adama iki savunmacı çekerek sahanın geri kalanında 4’e 3 bırakmaya yöneliktir. Pick-and-rollün tüm olayı bu, ama değişerek savunma her hücumcuya tam olarak bir savunmacı bırakıyor. Adam değişme yaygınlaştıkça takımlar topa iki savunmacıyı yönlendirmenin bir yolunu bulmak zorundalar: post up, özellikle ters eşleşmelere karşı.

Celtics Genel Menajeri Danny Ainge “Takımlar daha fazla adam değişiyor, bu da post-up’ın hala kullanılabilir olduğu anlamına geliyor.” diyor. Adam değiştirmeyi kabalaştırın ve bir takım bu fikri terk etsin, pick-and-rollü zincirlerinden kurtarsın.

Ters eşleşmelerde post up yapmak sadece uzunlar için değildir. Rockets Terry’nin Curry’ye yapışamayacağını biliyor fakat onu Thompson ya da Harrison Barnes’a da kaydıramıyorlar. Bu adamlar üst düzey post-up bitiricileri değil ancak kısalara karşı sırtı dönük zarar verebilmek için yeterli olduklarını gösterdiler. Harika olmak zorunda değilsiniz, işin üstesinden gelseniz yeter. Bu yeterlilik bu seride Terry’ye karşı Golden State için çok önemli bir bileşendi, ve önceki serilerde Tony Parker ve Ty Lawson’a karşı.

Ligin en cimri post-up winglerinden Wes Matthews Utah’ta çaylak yılında sırtı dönük oyununun flaş anını tecrübe etti.Suns Steve Nash’i Deron Williams’la bırakmak istemedi ve Nash’i Utah’ın isimsiz, draft olmamış çaylağıyla eşleştirmeyi denediler. “Steve Nash’e saygısızlık etmek istemem, o bir Hall of Famer. Fakat bunu saygısızlık olarak hissettim. Bunun bir daha asla olmayacağına karar verdim. Şimdi oyun kurucunuzu adam değiştirme ile benimle bıkarsanız buna sevinirim.” diyor Matthews. Portland geçen sezon playofflarda benzer adam değişimini Parker’a karşı kalmaması için Damian Lillard-Kawhi Leonard ile denedi. Ve Kawhi Leonard Lillard’ı postta adeta rencide etti.

Post up yapabilen guardlar özellikle değerlidir çünkü doğal pasörlerdir. Savunmalar post-up tehditlerini tuzak yardımlarla yemlerken zeki post pasları bir gereklilik. 15 yıl önce Charles Barkley adamını sırtına alabilirdi ve savunmanın sadece iki seçeneği olduğunu bilirdi: onu teke tek bırakmak ya da ikili sıkıştırma getirmek.

Lig eski yasaklanan savunma kurallarını bir kenara attığından beri koçlar acayipleşiyor. Oyuncular boş alanda geziniyor, yardıma gidecekmiş gibi davranıyor, topa hamle yapıyor, sonra yeniden şutörlere dönüyor , ve aniden neredeyse her yerden çıkabiliyorlar.

Post-up skorerleri en verimli şutları yaratabilmek için iki üç adım sonrasını görmek zorundalar. Eğer skora yönelik bir hareket yapıyorlarsa, beklenmedik bir yerden gelecek yardıma karşı doğaçlama bir pas vermeye hazır olmalılar. Hareketliyken düşünemeyen post skorerleri eskisi kadar tehdit anlamına gelmiyor.

Zeki takımlar, dar görüşe sahip olacağını bildiği için post skoreri topu indirene kadar tuzakları bekler. Bu Golden State’in DeMarcus Cousins için kuralıdır. Hareketine başlamadan önce iki kişi saldır ve “seni parçalarına ayıracak” görüşe sahip olsun diyor Green. Fakat potaya yöneldiğinde, “deneyeceğini ve sayı bulacağını biliyorsunuz,” topu çalmaya yönelik bir sıkıştırma en iyisi.

Öyle böyle bir post pasörü olan Dwight Howard’a da benzer yolu denediler:

Çok sayıda bilge yönetici NBA’de hafife alınan yeni becerinin post pası olduğunu fısıldıyor, lig post-uptan uzaklaşıyor görünse bile. “Sahada mümkün olduğu kadar fazla paslaşmaya ihtiyaç duyulduğuna sonuna kadar katılıyorum.” diyor Karl. Eğer Tom Thibodeau tarzı savunmalar sahanın bir tarafını boğuyorsa, hücumlar iyi bir şey bulana kadar topu çevirmek zorundalar.

Post up bir daha hiç bir zaman çembere giden doğrudan yol olamayabilir -en azından nadir yetenekli post skorerleri hariç herkes dışarıdayken. Fakat dolaylı bir drive-and-kick stratejisi olarak kalan her şey kadar ölümcül olabilir.

Post pasları kendiliğinden var olmuyor. Post-up etrafında daha fazla şut tehdidi demek daha temiz pas yolları demek. Hornets bunu zor yoldan öğrendi. Rakipler Al Jefferson’a karşı kısaldı, ikili sıkıştırma yaptı ve Jefferson’ın paslarıyla onları yenmesine izin vermediler. Kısmen yapamadı, çünkü Hornets’ın onun etrafında çok az şutu vardı. “Al Jefferson hariç kimse sayı atmayacak” dediklerini hatırlıyor Clifford.

Öte yandan bunda post-up’ın geri dönüşü için bir işaret var: Koçlar post up yapamayan uzunları sömürmek konusunda özellikle playofflarda akıllanıyor. Karşılarında kısa savunmacıları alçak postta ezemeyen uzunları görünce hemen kısalıp sahaya ekstra bir şutör gönderen koçlar çoğalıyor. Birkaç koç sezon sonlarına doğru Rudy Robert’i çemberin yanındaki yuvasından çıkartmak için kısaldı. Heat San Antonio’ya karşı iki final serisinde de Tiago Splitter’ın postta kısa oyuncularla kalmasına cüret gösterdi.

Ve bu yılki playofflarda, Kidd aksayan Noah’ı kanat oyuncularıyla post up yapmaya davet etti. “Onları bu ters eşleşmeye yönlendirmeyi denedik,” diyor Kidd. “Pau Gasol, Jimmy Butler ya da Derrick Rose’un topu almasındansa bunu tercih ederiz.”

Uzuna karşı kısa riski çember etrafında ölümcül olabiliyor fakat bu riski azaltmanın yolları var ve koçlar rakibin post up becerisi eksikliğini bir engele çevirmede agresifleşiyor. Bu adaptasyon sadece şut atabilen stretch 4³lar için oldukça zalim. Koçlar basitçe Matt Bonner / Steve Novak / Mike Scott tipinde oyuncuları kenara alıp kısalıyor ve hızlı kanatları onların üzerine salıyor.

“Eğer bugün bir stretch 4’sanız, topu şimşek hızında çıkarmanız gerekir.” diyor Rockets GM’si Daryl Morey.

Ryan Anderson, Ersan İlyasova ve Channing Frye gibi oyuncular çok yönlü, fakat iki üç yıl önce olduğu kadar öldürücü değiller ve sadece spesifik koşullarda başarılı olabilirler. Eğer daha iyi post oyunları olsaydı, kısa savunmacıları yenebilir ve rakibi rahatsız ayarlamalara zorlayabilirlerdi. Fakat yapamıyorlar, en azından istikrarlı olarak.

Bazı yöneticiler “stretch 4” terimini “oyun kurucu 4” terimiyle değiştirdi. Şut atmak güzeldir, fakat akıllanan, hızlanan ve gevşeyen kurallarla daha esnek işleyen savunmalara karşı yeterli değil. Şutörler topu yakalayıp kendisine koşan savunmacıya feyk atmalı, boyalı alana drive edip bir çeşit oyun kurmalı. Bunu yapamazlarsa, pozisyon onlarla birlikte ölür.

“Playoff serilerinde, şutları halledebilirsiniz,” diyor Karl. “Kyle Korver’ı kapatırsınız. Tüm yıl boyunca onun için güzel pozisyonlar hazırladılar, şimdi bunu uzun bir sürede anca bir kez bulabiliyorlar. Oyun kurma becerisi olan şutörler, gerçekten can yakan adamlar bunlar.”

Herkes kat yapmak, hareket etmek ve savunmak zorundayken oyununuzda bir boşluk olması özellikle playofflarda neredeyse tahammül edilemez oluyor. Tony Allen Memphis için vazgeçilmezdi, ta ki Warriors atakları daha çok zayıf kanat üzerinde yoğunlaştırarak onun baskısından kurtulana kadar.

“Ben oynarken, sadece bir şeyi yapabilen birçok oyuncu vardı, şimdi bu çok zor.” diyor Vandeweghe.

“Oyun kurma”yı savunmanın içine drive edip, yardımı çözüp boş bir takım arkadaşını bulmak olarak düşünüyoruz. Fakat post-up da bir oyun kurma formudur ve lig değiştikçe daha kıymetli bir yetenek haline gelebilir – her seviyede bunu öğreten koçların varlığıyla. “İnsanlar sürekli oyuncu gelişiminden konuşur,” diyor Van Gundy. “Oyuncu gelişimi şimdi kendinden kısalara karşı post up yapabilmeyi içermek zorunda. Maç öncesi antrenmanlara bir bakın: Postta buna benzer bir şey yapan var mı?”

Green oyun kurucu bir 4. Boris Diaw oyun kurucu bir 4 ve Spurs Diaw’ın kısalara karşı post becerisinden faydalandı. Bu tarz bir ters eşleşme playofflarda daha da değerli hale geliyor. Koçlar olası her strateji üzerinde dönüyor ve takımlar tüm ayarlamaları cezalandırabilecek oyunculara ihtiyaç duyuyor. Tempo yavaşladığında, şut saatinin sonlarında düzgün bir jump hook atabilen bir oyuncu kritik hale gelir.

“Spurs geçen yıl şampiyonluğu topu Tim Duncan ve Diaw’a indirme yeteneği olmadan kazanmadı,” diyor Kerr.

“Playofflarda hep bunu hissetmişimdir, skor bulmak için ne kadar yol o kadar şans demektir.” diyor Van Gundy.

Spurs bile şampiyonluğu kazanmak için anti-Spurs olmak zorundaydı. Lig San Antonio’nun top çevirmeye, katlara ve pasa dayalı mükemmel sistemini kopyalamak için acele etti, fakat San Antonio’nun bu stili öğrenmesi ve bunu başarabilecek kadroyu işlemesi yıllarını aldı. NBA döngüler halinde hareket eder. Eğer Spurs’ü Spurs taktiğiyle yenemiyorsan, başka yollar bulmak zorundasın, ve kadrodaki post-up tehditlerinin sayısını artırmak şu an ligi süpüren trendlere karşı bir alternatif haline gelmeli.

Birbirine yaklaşan tarzlar üzerinde anlaşmanın fazla sıkıntılı olmasının bir sebebi var. Sınırlı kadro bazı takımların bazı şeyleri diğerlerinden sürekli daha iyi yapacağı anlamına geliyor. Ve işler zorlaştığında bunlar üzerine daha fazla yaslanacağına. Sadece az sayıda süperstar var ve onları getirebilecek kadar şanslı olan takımlar her zaman biraz farklı görünecektir.

Fakat dört playoff serisinden sağ çıkabilmek için bir noktada NBA’le alakalı her şeye ihtiyaç duyacaksınız, birden fazla pozisyonda post up oynayabilmek gibi. Bu daha kullanışlı bir yol haline gelebilir, özellikle de normal seyre karşı olması serbest oyuncu döneminde ucuzlaması anlamına gelirse. Potansiyel 1.sıra seçimi Jahlil Okafor, olabileceği kadar eski tarz.

“Post-up’ın geri dönüş yapacağını düşünüyorum,” diyor Kidd. “Bazen oyunu olması gerektiğinden daha zor hale getiriyoruz gibi hissediyorum. Son söz: Çembere ne kadar yakınsan, o kadar büyük bir tehditsin.”

1. Drive-and-kick: Oyuncuların savunmadaki boşluklara drive edip savunmacıları yardım getirmeye zorladığı, böylece boşta kalan takım arkadaşlarına boş şut imkanı yaratmasını sağlayan hücum seti. Boş şutu bulacak oyuncunun köşede olması tercih edilir.
2. Rocketball: Houston Rockets’ın son yıllarda oynamaya çalıştığı düzen. Orta mesafenin verimsizliği düşüncesiyle 3 sayı yada potaya gidiş temellidir.
3. Stretch 4: NBA’de uzun forvetler genelde potaya yakın oynar, ancak şut tehdidi yüksek olan “stretch 4″lar alçak postun dışına çıkarak alan açar ve savunmayı “esnetirler”. Stretch denmesinin sebebi de budur.

Yazının orijinali: We Interrupt This Euology for the NBA Post-Up Game to Bring You Its Rebirth by Zach Lowe

Burak Varıcı